DOLNY ŚLĄSK
W środę, 26 maja 2021 roku na dzierżoniowskim cmentarzu odbyło się uroczyste oznaczenie grobu Waleriana Tewzadze.
26 maja przypada Święto Niepodległości Gruzji

W środę, 26 maja 2021 roku na dzierżoniowskim cmentarzu
odbyło się uroczyste oznaczenie grobu Waleriana Tewzadze.

W środę, 26 maja na dzierżoniowskim cmentarzu odbyło się uroczyste oznaczenie grobu Waleriana Tewzadze. Na nagrobku została umieszczona tabliczka z napisem „Ojczyzna swemu obrońcy”. Jest to szczególne wyróżnienie, nadawane tym, którzy zasłużyli się w walce o niepodległość Ojczyzny. Wyróżnienia przyznawane są w ramach akcji „Ocalamy”, organizowanej przez wojewodę dolnośląskiego oraz Instytut Pamięci Narodowej, która ma na celu ocalenie pamięci o bohaterach narodowych.
O nadanie tego szczególnego wyróżnienia wnioskował Wicewojewoda Dolnośląski Jarosław Kresa, który występując na uroczystości powiedział - Podczas kampanii obronnej 1939r. walczył w obronie Warszawy, jako dowódca północnego odcinka. Odznaczony Orderem Virtuti Militari. Po kapitulacji w niewoli niemieckiej, z której później został zwolniony. Po zwolnieniu z niewoli zmienił nazwisko na Walery Krzyżanowski, wstąpił do Armii Krajowej i przyjął pseudonim "Tomasz". W latach 1943-1945 był szefem Referatu Operacyjnego Sztabu Inspektoratu AK Częstochowa. W 1944r. (połowa lipca – wrzesień), w czasie akcji "Burza", był szefem sztabu 7 Dywizji Piechoty AK. Po wojnie, pod nazwiskiem Walery Krzyżanowski, zamieszkał w Dzierżoniowie na Dolnym Śląsku.
- Gruzja, tak jak Polska, odzyskała niepodległość po I wojnie światowej. Straciła ją trzy lata później po napaści sowieckiej Rosji. Z zajętej przez Armię Czerwoną ojczyzny ewakuowano między innymi oficerów. Na polecenie marszałka Józefa Piłsudskiego Polska umożliwiła części z nich służbę w naszym wojsku. Ofertę przyjęło 108 Gruzinów, którzy stali się największą mniejszością narodową wśród kadry oficerskiej naszej armii - dodał wicewojewoda.
- W 2008 roku Polacy wsparli Gruzję w wojnie z Rosją. – Gruzini do dziś pamiętają wizytę prezydenta Lecha Kaczyńskiego, który 12 sierpnia, w trakcie działań wojennych przyjechał do Tbilisi – wspomniała Nino Baakashvili, pełniąca obowiązki Ambasadora Gruzji w Polsce. - Gruzini na pamiątkę tamtych wydarzeń i w hołdzie Lechowi Kaczyńskiemu odsłonili w Tbilisi jego popiersie i nazwali jego imieniem ulice w stolicy Gruzji i Batumi - dodała ambasador.
- Jesteśmy po to, żeby podjąć walkę. Po raz pierwszy od dłuższego czasu nasi sąsiedzi ze Wschodu pokazali twarz, którą znamy od setek lat. Ci sąsiedzi uważają, że narody wokół nich powinny im podlegać. My mówimy: nie! Ten kraj to Rosja! – te słowa ówczesnego prezydenta Polski Lecha Kaczyńskiego przypomniał Wojciech Wróbel Konsul Honorowy Gruzji we Wrocławiu. Ówczesny gest poparcia Polski dla Gruzji to dziś dla tutejszych dowód heroizmu i przyjaźni - dodał.
Wicemarszałek Grzegorz Macko wspomniał o długoletniej, sięgającej dziesiątek lat, przyjaźni między Gruzją a Polską.
- Sporo łączy nas mentalnie. Wiele tego dobrego przede wszystkim: ogromna otwartość i życzliwość pomimo w gruncie konserwatywnego podejścia do świata, pracowitość. To jednak - zaznaczył - przede wszystkim wielka miłość do życia, swoista poezja i finezja w celebrowaniu najpiękniejszejszych chwil życia, sprawiają, że Polacy i Gruzini rozumieją się bez słów.
Burmistrz Dzierżoniowa Dariusz Kucharski podkreślił, że nasze miasto wiele łączy z Gruzją. - Jest u nas w Dzierżoniowie obelisk poświęcony jego pamięci, a na ścianie domu, gdzie żył przez czterdzieści lat, odsłonięto tablicę pamiątkową, jest Rondo Gruzińskie i miejsce ostatecznego spoczynku. Teraz czas na nawiązanie stosunków partnerskich z miastem w Gruzji - powiedział burmistrz.

- "Skromny, łagodny, dobry człowiek, ale jak krzemień twardy" - tak płk Tadeusz Tomaszewski, szef Sztabu Dowództwa Obrony Warszawy opisywał w 1939 roku ppłk. Waleriana Tewzadze, który postanowił uznać Polskę za swoją drugą ojczyznę. W swoim testamencie napisał: "Jako Gruzin chciałbym być pochowany w Gruzji, ale jestem szczęśliwy, że będę pochowany w ziemi szlachetnego i dzielnego Narodu Polskiego".
Modlitwę w intencji śp. Waleriana Terwzadze odmówił ks. prot. mgr Grzegorz Cebulski, z Prawosławnego Ordynariatu Wojska Polskiego we Wrocławiu. Przed uroczystościami mszę świętą w intencji podpułkownika oraz innych gruzińskich oficerów kontraktowych w Wojsku Polskim II RP odprawił w kościele pw. Maryi Matki Kościoła proboszcz parafii ks. Jarosław Leśniak.
Po modlitwie oficer 22 Karpackiego Batalionu Piechoty Górskej odczytał apel poległych a żołnierze z Kompanii Honorowej 22 KBPG oddali salwę honorową, po czym przedstawiciele ambasady i konsulatu Gruzji, Urzędu Wojewódzkiego i Marszałkowskiego oraz delegacje samorządu Dzierżoniowa złożyli wieńce i wiązanki kwiatów na grobie bohatera Gruzji i Polski.
Uroczystość zakończył odegranie Hasła Wojska Polskiego.

26 maja przypada Święto Niepodległości Gruzji, ustanowione na pamiątkę uzyskania przez ten kraj po raz pierwszy niepodległości w 1918 roku. Kilkadziesiąt lat później, 31 marca 1991 roku, odbyło się w Gruzji referendum, w którym 98,91 proc. głosujących ponownie opowiedziało się za niepodległością kraju, która została ogłoszona 9 kwietnia 1991 r. W 2021 roku Gruzja obchodzi 30. rocznicę tamtych wydarzeń.
W środę, 26 maja 2021 roku na dzierżoniowskim cmentarzu odbyło się uroczyste oznaczenie grobu Waleriana Tewzadze. W środę, 26 maja 2021 roku na dzierżoniowskim cmentarzu odbyło się uroczyste oznaczenie grobu Waleriana Tewzadze. W środę, 26 maja 2021 roku na dzierżoniowskim cmentarzu odbyło się uroczyste oznaczenie grobu Waleriana Tewzadze. W środę, 26 maja 2021 roku na dzierżoniowskim cmentarzu odbyło się uroczyste oznaczenie grobu Waleriana Tewzadze. W środę, 26 maja 2021 roku na dzierżoniowskim cmentarzu odbyło się uroczyste oznaczenie grobu Waleriana Tewzadze. W środę, 26 maja 2021 roku na dzierżoniowskim cmentarzu odbyło się uroczyste oznaczenie grobu Waleriana Tewzadze.
W środę, 26 maja 2021 roku na dzierżoniowskim cmentarzu odbyło się uroczyste oznaczenie grobu Waleriana Tewzadze. W środę, 26 maja 2021 roku na dzierżoniowskim cmentarzu odbyło się uroczyste oznaczenie grobu Waleriana Tewzadze. W środę, 26 maja 2021 roku na dzierżoniowskim cmentarzu odbyło się uroczyste oznaczenie grobu Waleriana Tewzadze. W środę, 26 maja 2021 roku na dzierżoniowskim cmentarzu odbyło się uroczyste oznaczenie grobu Waleriana Tewzadze. W środę, 26 maja 2021 roku na dzierżoniowskim cmentarzu odbyło się uroczyste oznaczenie grobu Waleriana Tewzadze. W środę, 26 maja 2021 roku na dzierżoniowskim cmentarzu odbyło się uroczyste oznaczenie grobu Waleriana Tewzadze.
W środę, 26 maja 2021 roku na dzierżoniowskim cmentarzu odbyło się uroczyste oznaczenie grobu Waleriana Tewzadze. W środę, 26 maja 2021 roku na dzierżoniowskim cmentarzu odbyło się uroczyste oznaczenie grobu Waleriana Tewzadze. W środę, 26 maja 2021 roku na dzierżoniowskim cmentarzu odbyło się uroczyste oznaczenie grobu Waleriana Tewzadze. W środę, 26 maja 2021 roku na dzierżoniowskim cmentarzu odbyło się uroczyste oznaczenie grobu Waleriana Tewzadze. W środę, 26 maja 2021 roku na dzierżoniowskim cmentarzu odbyło się uroczyste oznaczenie grobu Waleriana Tewzadze. W środę, 26 maja 2021 roku na dzierżoniowskim cmentarzu odbyło się uroczyste oznaczenie grobu Waleriana Tewzadze.
W środę, 26 maja 2021 roku na dzierżoniowskim cmentarzu odbyło się uroczyste oznaczenie grobu Waleriana Tewzadze. W środę, 26 maja 2021 roku na dzierżoniowskim cmentarzu odbyło się uroczyste oznaczenie grobu Waleriana Tewzadze. W środę, 26 maja 2021 roku na dzierżoniowskim cmentarzu odbyło się uroczyste oznaczenie grobu Waleriana Tewzadze. W środę, 26 maja 2021 roku na dzierżoniowskim cmentarzu odbyło się uroczyste oznaczenie grobu Waleriana Tewzadze. W środę, 26 maja 2021 roku na dzierżoniowskim cmentarzu odbyło się uroczyste oznaczenie grobu Waleriana Tewzadze. W środę, 26 maja 2021 roku na dzierżoniowskim cmentarzu odbyło się uroczyste oznaczenie grobu Waleriana Tewzadze.
W środę, 26 maja 2021 roku na dzierżoniowskim cmentarzu odbyło się uroczyste oznaczenie grobu Waleriana Tewzadze. W środę, 26 maja 2021 roku na dzierżoniowskim cmentarzu odbyło się uroczyste oznaczenie grobu Waleriana Tewzadze. W środę, 26 maja 2021 roku na dzierżoniowskim cmentarzu odbyło się uroczyste oznaczenie grobu Waleriana Tewzadze. W środę, 26 maja 2021 roku na dzierżoniowskim cmentarzu odbyło się uroczyste oznaczenie grobu Waleriana Tewzadze. W środę, 26 maja 2021 roku na dzierżoniowskim cmentarzu odbyło się uroczyste oznaczenie grobu Waleriana Tewzadze. W środę, 26 maja 2021 roku na dzierżoniowskim cmentarzu odbyło się uroczyste oznaczenie grobu Waleriana Tewzadze.
W środę, 26 maja 2021 roku na dzierżoniowskim cmentarzu odbyło się uroczyste oznaczenie grobu Waleriana Tewzadze. W środę, 26 maja 2021 roku na dzierżoniowskim cmentarzu odbyło się uroczyste oznaczenie grobu Waleriana Tewzadze. W środę, 26 maja 2021 roku na dzierżoniowskim cmentarzu odbyło się uroczyste oznaczenie grobu Waleriana Tewzadze. W środę, 26 maja 2021 roku na dzierżoniowskim cmentarzu odbyło się uroczyste oznaczenie grobu Waleriana Tewzadze. W środę, 26 maja 2021 roku na dzierżoniowskim cmentarzu odbyło się uroczyste oznaczenie grobu Waleriana Tewzadze. W środę, 26 maja 2021 roku na dzierżoniowskim cmentarzu odbyło się uroczyste oznaczenie grobu Waleriana Tewzadze.
W środę, 26 maja 2021 roku na dzierżoniowskim cmentarzu odbyło się uroczyste oznaczenie grobu Waleriana Tewzadze. W środę, 26 maja 2021 roku na dzierżoniowskim cmentarzu odbyło się uroczyste oznaczenie grobu Waleriana Tewzadze. W środę, 26 maja 2021 roku na dzierżoniowskim cmentarzu odbyło się uroczyste oznaczenie grobu Waleriana Tewzadze. W środę, 26 maja 2021 roku na dzierżoniowskim cmentarzu odbyło się uroczyste oznaczenie grobu Waleriana Tewzadze. W środę, 26 maja 2021 roku na dzierżoniowskim cmentarzu odbyło się uroczyste oznaczenie grobu Waleriana Tewzadze. W środę, 26 maja 2021 roku na dzierżoniowskim cmentarzu odbyło się uroczyste oznaczenie grobu Waleriana Tewzadze.
Tekst I foto: Kazimierz M. Janeczko Klub GP DzII.